Metaverse คืออะไร Metaverse เป็นศัพท์ที่อนาคตที่พวกเราได้ยินมาอย่างสม่ำเสมอเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ซึ่งได้เปลี่ยนเป็นที่นิยมแล้วก็ได้รับการเอ๋ยถึงทั้งโลก ภายหลังที่ Mark Zuckerberg CEO ของ Facebook ได้ประกาศเปลี่ยนแปลงชื่อบริษัทจากเดิม Facebook เป็น Meta เพื่อพาธุรกิจก้าวสู่ระยะถัดไปที่เป็นมากกว่าเครือข่ายสังคม เนื้อหานี้จะพาไปทำความเข้าใจกันว่า Metaverse เป็นอย่างไร สามารถทำอะไรได้บ้าง จำต้องประกอบไปด้วยเทคโนโลยีอะไรบ้าง และก็เกี่ยวพันเช่นไรกับ Cryptocurrency

Metaverse มาจากคำว่า Meta กับ Verse รวมแล้วได้การหมายว่าเป็น “จักรวาลที่อยู่เหนือจินตนาการ” ปรากฏหนแรกในนิยาย Sci-Fi ที่มีชื่อว่า Snow Crash เป็นโลกอีกใบที่ให้ผู้คนได้เข้ามามีความสัมพันธ์ด้วยกันผ่านการเลียนแบบเป็นตัวละครต่างๆ(Avatar)

เมื่อเวลาผ่านไป คนก็ได้เข้าถึงเทคโนโลยีแล้วก็โลกอินเทอร์เน็ตปรับปรุงอย่างก้าวกระโจน หลายท่านก็ได้เติมแต่งเนื้อหา Metaverse เพิ่มเติมอีก Metaverse คืออะไร ขอบเขตของ Metaverse ก็เลยมิได้จำกัดอยู่เพียงแค่โลก หรือจักรวาลแห่งหนึ่ง แม้กระนั้นเป็นอะไรก็ได้ ที่เกิดขึ้นจากเทคโนโลยีแล้วก็ช่วยเชื่อมต่อผู้คนให้สามารถติดต่อสื่อสารรวมทั้งทำกิจกรรมกันได้

เป็นต้นว่า เกมออนไลน์ที่มีผู้เล่นแสดงบทบาทเป็นตัวละครอวาตาร์ (Avatar) เสมือนที่เจอในโลก OASIS ของนิยายเรื่อง Ready Player One หรือจะเป็นหลักที่โลกเหมือนจริงที่ให้คนได้พบปะสนทนาคบหาสมาคมและก็ทำกิจกรรมต่างๆในโปรแกรม Zoom กระทั่งเป็นแพลตฟอร์ม ที่อยู่ของ community ที่รอแบ่งปันคอนเทนต์ใหม่ๆด้วยกัน อาทิเช่น Facebook, Instagram หรือ Twitter

อย่างไรก็แล้วแต่ Metaverse ก็ยังไม่มีนิยามเพียงอย่างเดียวโดยความเป็นจริง ด้วยเหตุว่าขณะนี้ Metaverse ยังคงเป็นแถวคิดในอุดมคติที่คอยคนมาสานฝันให้เป็นตัวเป็นตนขึ้นมา ภาพรวมของ Metaverse ก็เลยใกล้เคียงกับโครงข่ายอินเทอร์เน็ต (World Wide Web) ที่อนาคตที่เบาๆแปลงเป็นแบบอย่าง 3 มิติ มีการไหลเวียนแล้วก็ส่งต่อธุรกิจ ข้อมูล รวมทั้งวัสดุการติดต่อสื่อสารอย่างสม่ำเสมอ และก็สามารถใช้งานพร้อมได้อย่างไร้รอยต่อ เสมือนเป็นการเลียนแบบโลกด้านกายภาพให้ไปอยู่ในโลกคู่ขนานแบบดิจิทัล

ระบบนิเวศของ Metaverse ที่เพียงพอจินตนาการได้น่าจะเป็นสถานะการณ์ที่ผู้ใช้รายหนึ่งสร้างเอกสารใน Microsoft Word ส่งผ่าน Gmail ไปยังเพื่อนผู้ร่วมการทำงานเพื่ออ่านบน iPad จะมองเห็นได้ว่ามีการใช้งานเทคโนโลยีหลายจำพวกในเวลาใกล้เคียงกัน FBKings และก็มีการส่งต่อวัตถุดิจิทัลอย่างไฟล์เอกสารกันข้ามเขตโดยที่วัตถุนั้นยังคงภาวะเดิมไม่ว่าจะผ่านตัวกลางใดก็ตาม

Metaverse จะเกี่ยวกับเทคโนโลยีอะไรบ้าง ?

อย่างที่เข้าใจดีว่า Metaverse ไม่ใช่เพียงแค่โลกเปรียบเสมือนจริง (Virtual Reality) ที่เปิดให้คนติดต่อสื่อสารเพียงอย่างเดียว แม้กระนั้นก็เป็นประสบการณ์หนึ่งที่ได้เชื่อมต่อผู้คนระหว่างโลกที่เรื่องจริงไปสู่โลกดิจิทัล โดยอาศัยการใช้เทคโนโลยีหลากหลายชนิด เพื่อทำกิจกรรมใดก็ได้พร้อมเพียงกัน ศัพท์ที่ปรากฏอยู่ดังนี้มีส่วนประกอบสร้าง Metaverse ให้สมจริงสมจังรวมทั้งแตะต้องได้มากขึ้น

Assisted Reality เทคโนโลยีผู้ช่วยที่อำนวยความสะดวกให้ผู้คนสามารถมองจอและก็ตอบโต้กับจอได้โดยไม่จำเป็นที่จะต้องใช้มือ (hands-free) แบบอย่างวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้เป็น แว่นอัจฉริยะ ที่เชื่อมต่อกับโครงข่าย ให้ผู้ใช้ติดต่อสื่อสารรวมทั้งออกคำสั่งผ่านเสียงก็จะได้ข้อมูลขึ้นสู่สายตาในทันที

Augmented Reality (AR) เทคโนโลยีโลกเสมอเหมือนซึ่งสามารถปรากฏอยู่ในโลกที่ข้อเท็จจริง Metaverse คืออะไร ส่วนมากธุรกิจขายปลีกจะใช้เทคโนโลยี AR เพื่อลูกค้าสามารถทดลองนำผลิตภัณฑ์ในโลกอินเตอร์เน็ตไปเลียนแบบในโลกจริง เป็นต้นว่า IKEA แบรนด์เครื่องเรือนสุดยอด ได้ผลิตแอปพลิเคชัน เพื่อลูกค้าได้ทดสอบนำรูปเครื่องเรือนที่ทำมาจากเทคโนโลยี AR ไปทดสอบวางในห้องตัวเองได้

Meatspace คำที่ใช้เรียกโลกทางด้านกายภาพ หรือโลกที่พวกเราดำรงชีวิตอยู่เป็นส่วนมาก

Multiverse หรือ จักรวาลโลกคู่ขนาน ใช้เรียกแพลตฟอร์ม หรือ Community ในโลกดิจิทัลสถานที่ทำงานอิสระจากกันแล้วก็กัน ได้แก่ Facebook, Minecraft, Instagram, Roblox, Fortnite, Discord โดยตามแนวคิดแล้ว Metaverse สามารถดึง Multiverse พวกนี้มาปฏิบัติงานอยู่ในที่เดียวได้

NFT หรือ Non-Fungible Tokens เป็นเหมือนเครื่องรับรองว่าผู้ใดก็ตามสามารถครอง ซื้อ หรือ ขาย แล้วก็สร้างค่าให้กับสินค้าใดก็ตามที่ปรากฏอยู่ในโลกดิจิทัลเพียงแค่นั้น โดยมีเทคโนโลยีบล็อกศาสนาเชนรอควบคุมความเป็นเจ้าของแล้วก็คุ้มครองการลักขโมย แบบอย่างของ NFT ตัวอย่างเช่น ผลงานศิลป์ บัตรกีฬา ของสะสม โดย NFT สามารถซื้อขายแลกเปลี่ยนได้โดยสกุลเงินดิจิทัล Cryptocurrency

Virtual Reality หรือ ประสบการณ์เหมือนจริง คือการใช้วัสดุอุปกรณ์ หรือเทคโนโลยีเพื่อเชื่อมโยงผู้ใช้งานกับโลกดิจิทัล เป็นต้นว่า การที่ผู้คนในในนิยายเรื่อง Ready Player One ใช้ชุดแว่น Virtual Reality เพื่อเดินทางสู่โลกที่เกม

เทคโนโลยีสังคมเหมือนจริง สู่โลกอนาคตใหม่

Metaverse (เมทาเวิร์ส) เป็นคำที่เริ่มรู้จักกันในวงกว้าง ตั้งแต่เมื่อตุลาคม ปี 2021 เมื่อ มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) CEO รวมทั้งผู้ครอบครองบริษัท Facebook ได้เปลี่ยนแปลงชื่อบริษัทเป็น “Meta” พร้อมทั้งประกาศกระบวนการดำเนินการใหม่ของบริษัท โดยเน้นการผลิต “Metaverse” หรือโลกเหมือนจริงแบบ 3D ที่ให้คนธรรมดาทั่วไปสามารถเข้าไปปฏิบัติงาน เล่น เรียน ทำกิจกรรมต่างๆในชีวิตประจำวันได้

ทำให้มีอาการชาวโลกตื่นเต้นกับประสบการณ์ใหม่นี้ แล้วก็ยังมั่นใจว่า Metaverse คืออะไร จะเป็นอนาคตของการใช้เครือข่ายสังคม ไม่ใช่แค่พวกเราจะแช็ตสนทนากันรวมทั้งแผดเสียงนั้น แต่ว่าพวกเราจะสามารถเข้าไปพบปะสนทนารวมทั้งทำกิจกรรมด้วยกันได้ในโลกเปรียบเสมือนอีกด้วย

แน่ๆว่า การเข้ามาของเทคโนโลยีที่ล้ำหน้าขนาดนี้ คงดิสรัป (Disrupt) วิถีชีวิต การทำงาน และก็โลกธุรกิจไป เป็นสิ่งที่คงจะติดตาม ทำความเข้าใจสำหรับทุกๆคน โดยเฉพาะนักธุรกิจและก็นักการตลาดสาย Digital ที่คงจะจะต้องปรับนิสัยให้ไว

Metaverse เกี่ยวพันกับเทคโนโลยีใดบ้าง

โลกแบบ Metaverseหมายถึงโลกที่พวกเราเชื่อมต่อตัวของพวกเราเองกับเทคโนโลยีต่างๆ(Multi-Technology) Metaverse คืออะไร เพื่อช่วยทำให้พวกเราไปสู่โลกเปรียบเสมือนได้รวมทั้งได้ประสบการณ์ที่เหมือนจริงที่สุด โดยเทคโนโลยี 5 แกนหลัก ที่จะต้องมีให้ได้เลย เช่น

  • Virtual World
  • Virtual Reality (VR)
  • Augmented Reality (AR)
  • Mixed Reality
  • Virtual Economies

1. Virtual World

Virtual World หรือ โลกเสมอเหมือนจริงเป็นโลกที่ตั้งอยู่บนระบบเน็ตเวิร์กคอมพิวเตอร์หรืออินเทอร์เน็ต ไม่ใช่สถานที่ที่มีอยู่จริงด้านกายภาพ ที่เชื่อมกันไว้ด้วยความเชื่อถือแล้วก็เทคโนโลยีบางสิ่ง

โดยคำที่พวกเราชอบได้ยินกันเป็นประจำก็คือ “สังคมเสมอเหมือน” หรือ “ชุมชนเปรียบเสมือนจริง” (Virtual Community)
ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่ส่วนตัวเราทุกคนเลย แต่เป็นสิ่งที่ใกล้แบบอย่างยิ่ง ดังเช่น ชุมชนเสมอเหมือนบน Facebook รวมทั้งเครือข่ายสังคมวิถีทางต่างๆที่พวกเราเข้าไปพบปะสนทนา สนทนา รวมทั้งมีความสัมพันธ์กัน (โลกเหมือนจริงส่วนนี้จะเป็นโลกแบบ 2D เป็นหลัก) และก็มีชุมชนเสมอเหมือนที่ให้พวกเราเข้าไปพบปะสนทนากันแบบ 3D ดังเช่น ในโลกของเกมออนไลน์ อื่นๆอีกมากมาย

Virtual World นั้นนับว่าเป็นเทคโนโลยีที่เป็นหลักฐานของโลก Metaverse เลยก็ว่าได้ เพราะว่าถ้าเกิดว่าไม่มีโลกเสมอเหมือนขึ้นมาก่อน ก็จะไม่มีสถานที่ที่ให้พวกเราเข้าไปทำกิจกรรมต่างๆไม่มีพื้นที่กึ่งกลางสำหรับประดิษฐ์ประสบการณ์เหมือนแล้วก็เชื่อมต่อเทคโนโลยีในแกนอื่นๆ

2. Virtual Reality (VR)

Virtual Reality หรือ VRหมายถึงเทคโนโลยีที่เลียนแบบสถานที่ขึ้นเพื่อที่จะได้ให้พวกเรารู้สึกเสมือนเข้าไปอยู่ในโลกเสมอเหมือนจริง หรือ Virtual World ได้ สามารถตอบโต้ ความสัมพันธ์กับข้าวของ สภาพแวดล้อม ผู้คน แล้วก็สภาพแวดล้อมต่างๆข้างในโลกเปรียบเสมือนจริงได้ผ่านเครื่องไม้เครื่องมือต่างๆอย่างเช่น รีโมตคอนโทรล เมาส์ แป้นอักษร อื่นๆอีกมากมาย รวมถึงวัสดุอุปกรณ์สวมเช่น แว่น VR ถุงมือ ถุงเท้า อื่นๆอีกมากมาย ที่ทำให้พวกเราสัมผัสโลกเหมือนจริงได้

เทคโนโลยี VR ที่หลายๆคนรู้จักมาก่อนแล้ว ตัวอย่างเช่น เกม Beat Saber หรือเกมฟันดาบ เกม Nintendo Ring Fit เครื่องเล่นรถไฟบินที่มีแว่นใส่รวมทั้งมีการสั่นจริง

เทคโนโลยี VR หรือ Virtual Reality Technology จะช่วยเพิ่มระดับความสามารถให้พวกเราเข้าไปทำกิจกรรมต่างๆความเกี่ยวข้องกับวัตถุในโลกเหมือนได้มากกว่าการมองมองเห็น ช่วยทำให้พวกเราสามารถสัมผัสข้าวของ สัมผัส รู้สึกถึงอุณหภูมิ อื่นๆอีกมากมาย แล้วก็ในอนาคตอันใกล้คงจะมีเลียนแบบความรู้สึกจากประสาทสัมผัสด้านต่างๆได้ละเอียดมากขึ้น

แบบอย่างที่มีการใช้จริงในตอนนี้ ดังเช่นว่า การเลียนแบบการฝึกฝนทหารกระโดดร่มจากเรือบินที่ให้ความรู้ความเข้าใจสึกเหมือนจริงโดยที่ออมทุนการฝึกฝน การเลียนแบบอสังหาริมทรัพย์เพื่อเข้าเยี่ยมชมทรัพย์สินได้จากทั่วทั้งโลก อื่นๆอีกมากมาย

3. Augmented Reality (AR)

AR หรือ Augmented Realityหมายถึงเทคโนโลยีที่เลียนแบบวัตถุ 3 มิติ มาอยู่ในโลกชีวิตจริงของพวกเรา โดยพวกเราจะสามารถแลเห็นได้ผ่านเครื่องใช้ไม้สอย ได้แก่ แว่นสายตาหรือกล้องถ่ายรูปจากสมาร์ตโฟน ซึ่งผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อยบางทีอาจเคยชินกับ AR กันมาบ้างแล้วจากเกม Pokemon Go ที่พวกเราสามารถมองดูส่องกล้องเพื่อมองหาผู้แสดงโปเกมอนในพื้นที่จริงอย่างสวนสาธารณะ ถนน ทางเท้า อื่นๆอีกมากมาย รวมทั้งความเกี่ยวข้องกับวัตถุพวกนั้นได้

ไม่เพียงเท่านั้น เทคโนโลยี AR ในตอนนี้ ยังมีผลให้พวกเราสามารถสัมผัสวัตถุเสมอเหมือนจริงผ่านวัสดุอุปกรณ์สวมที่มีเซนเซอร์ได้ด้วย อย่างเช่น ถุงมือ ถุงเท้า/รองเท้า อื่นๆอีกมากมาย โดยหลักการทำงานก็คือ วัสดุอุปกรณ์จะใช้เซนเซอร์ตรวจหาวัตถุทั้งยังภาพ เสียง สัมผัสของวัตถุ 3D ในโลกเปรียบเสมือน แล้วสะท้อนเป็นภาพหรือสัมผัสผ่านเครื่องใช้ไม้สอยใส่หรือแว่น/คอนแทคเลนส์อัจฉริยะ อื่นๆอีกมากมาย

แบบอย่าง AR ที่ใช้อยู่ในตอนนี้ ดังเช่นว่า พวกเราสามารถทดลองวางเครื่องเรือน 3D ที่อยากได้ จัดวางในบ้านของพวกเรามองว่าขนาดพอดิบพอดีหรือเปล่า ตกแต่งได้งามเหมาะสมกับสไตล์แต่งห้องหรือไม่ หรือเทคโนโลยี Assisted Reality อย่างเช่น ระบบนำทาง GPS ที่ถัดไปบางครั้งก็อาจจะไม่ต้องก้มตัวมองสมาร์ตโฟนแล้ว แม้กระนั้นสามารถเห็น Navigator ป้ายสำหรับบอกทาง ผ่านแว่นสายตาขับขี่รถหรือกระจกหน้ารถได้ และก็เริ่มมีการนำเอามาใช้เป็นโฆษณาหรือการแสดงผลิตภัณฑ์แบบ AR

4. Mixed Reality

Mixed Reality หรือ MR (มีชื่อภาษาไทยเรียกว่า “ข้อเท็จจริงผสม”)หมายถึงเทคโนโลยีที่ประสาน VR แล้วก็ AR เชื่อมโยงระหว่างโลกด้านกายภาพ (Physical World) กับโลกดิจิทัล (Digital World) เพื่อที่จะได้ให้พวกเราได้รับประสบการณ์อย่าง ‘ซาบซึ้ง’ (Immersive Experience) โดยพวกเราจะรู้สึกได้ถึงวัตถุแล้วก็สถานที่ต่างๆจากทั้งคู่โลก Metaverse คืออะไร ความประพฤติของพวกเราสามารถมีผลถึงวัตถุในโลกเหมือนจริงและก็ต้นเหตุห้อมล้อมต่างๆในโลกกายภาพก็สามารถมีผลต่อวัตถุในโลกเหมือนได้ด้วย

สำหรับ Mixed Reality พวกเราจะใช้งานได้ผ่านเครื่องมือสวมที่มีเซนเซอร์ โดยเครื่องใช้ไม้สอยที่เริ่มใช้งานกันอย่างมากมายเพิ่มขึ้นเรื่อยๆก็คือ แว่นสายตาครึ่งโปร่งแสง (Semi-Transparent glasses) หรือ MR headsets ที่พวกเรายังสามารถแลเห็นโลกทางด้านกายภาพได้อยู่ แม้กระนั้นก็เห็นวัตถุหรือสภาพแวดล้อมในโลกเปรียบเสมือนได้ด้วย หรือ Assited Reality ตัวอย่างเช่น ระบบนำทางก็นับว่าเป็นหนึ่งในแบบอย่างการใช้ Mixed Reality เช่นเดียวกัน

MRเป็นเทคโนโลยีที่จะทลายชายแดนระหว่างโลกด้านกายภาพและก็โลกเสมอเหมือน ให้พวกเราสามารถเข้าไปมีความเกี่ยวข้องกับทั้งคู่โลกได้โดยไม่ต้องส่วนแว่น VR เข้า-ออก ตอนนี้ เทคโนโลยี MR ถูกประยุกต์ใช้ในนานาประการแวดวง เป็นต้นว่า ใช้ปรับปรุงเกม ใช้ในพิพิธภัณฑสถาน ใช้เพื่อการเรียนการสอน ใช้ฝึกฝนดำเนินการระยะไกล ใช้วางแบบรวมทั้งปรับปรุงแอปพลิเคชันบนโลกเปรียบเสมือน อื่นๆอีกมากมาย

5. Virtual Economies

Virtual Economyเป็นระบบเศรษฐกิจบนโลกเหมือนจริง มีอีกชื่อเรียกว่า “Synthetic Economy” (ระบบเศรษฐกิจสังเคราะห์) คือ ระบบเศรษฐกิจบนโลกอินเตอร์เน็ต ซึ่งมีทรัพย์สินที่ครองได้ มีการแลก มีการระบุค่าเหมือนกันกับเศรษฐกิจบนโลกทางด้านกายภาพ โดย Virtual Economy เกิดมานานแล้ว ยกตัวอย่างเช่น การเติมเงินเข้าไปในเกมเพื่อซื้อไอเทม หรือการมาถึงของเงินดิจิทัล (Cryptocurrency) และก็ NFT อื่นๆอีกมากมาย

สำหรับโลก Metaverse แล้ว Virtual Economy จะยิ่งมีความหมายมากขึ้นเรื่อยๆรวมทั้งสลับซับซ้อนเยอะขึ้นเรื่อยๆ แล้วก็เศรษฐกิจบนโลกเสมอเหมือนก็สามารถมีผลต่อระบบเศรษฐกิจบนโลกที่เรื่องจริงได้ โดยในตอนหลายปีล่วงมาแล้ว Virtual Economy จัดว่าเติบโตขึ้นอย่างเร็ว Metaverse คืออะไร มีจำนวนเงินเวียนบนโลกอินเตอร์เน็ตเฉลี่ยสูงยิ่งกว่าแสนล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 3.3 ล้านล้านบาท ผู้ที่ลงทุนในโลกเสมอเหมือนก็สามารถสร้างรายได้จริง